Ervaringen met medegelovigen – al werkend als predikant – gaven mij geregeld het gevoel dat er iets miste of niet klopte. Als gelovigen kenden wij (ook ik) wel troost, maar … gaf het evangelie ons nou werkelijk elan, bezieling? Het was duidelijk – natuurlijk konden en wilden we niet zonder Jezus leven, maar … waren we enthousiast over Hem, vurig in ons geloof, aanstekelijk voor anderen? Bij enkelingen was dat wel zo, maar bij de meesten leek het geloven meer traditie, vlak en gewoon. Dit begon al meer aan me te knagen als ik in het Nieuwe Testament las over het leven in geloof. Steeds meer vroeg ik me af: Waarom is het bij ons (ook bij mij) anders dan toen? Wat ontbreekt er nu precies? Wat is er met ons aan de hand of mis?
Het bleek ook als het ging over het radicaal leven voor God, over het echt rechtvaardig of heilig leven. Daarover spreken was vaak wat moeizaam, hoewel mensen zeker wel serieus geloofden. Dan klonk al gauw: We blijven toch nog altijd zondaren, dominee. We blijven zondig en doen nog zoveel slechte dingen. Laten we onszelf maar niet heilig noemen.
Dit irriteerde mij steeds meer, want als ik concreet navraag deed bleken het vaak loze woorden en wist men niet zoveel zonden te noemen. Ik vroeg me af: Waarom praten we dan toch zo? Waarom krijgt het zondaar-blijven veel meer aandacht dan het vernieuwende werk van Jezus door de Heilige Geest? Leven we niet al jarenlang onder de leiding van de Geest? Heeft dat dan zo weinig invloed? En: Zou God er werkelijk blij van worden als we onszelf steeds maar als zondaars blijven betitelen? Dit is wel in lijn met de Reformatorische leer, maar is dit werkelijk in lijn met de Bijbel? Ik kreeg al meer het gevoel dat de Bijbel dit niet onderwijst.
Een volgende trigger waren ervaringen met een paar niet-gelovigen die werkelijk geboeid werden door het geloof. Zij waren blij met het Bijbelse onderwijs bezig, totdat zij hoorden dat God wilde dat Jezus in hun plaats en voor hun schuld gegeseld, gekruisigd en gedood werd.
Toen werd het lastig, want dit vonden ze raar en konden ze niet geloven. Moest de onschuldige Jezus voor schuldigen plaatsvervangend gemarteld worden aan het kruis en sterven om onze straf te dragen? Wilde God dat werkelijk? Is dat niet onrechtvaardig? En wie werd daar beter van? Kan God dan niet ‘gewoon vergeven’?
Zulke vragen stelden zij als ik deze oude en vertrouwde leer van de Gereformeerde kerk onderwees. Sommigen knapten hierop zelfs af en liepen letterlijk weg! Dat waren verdrietige ervaringen, maar zeker ook schokkend. Deze serieus zoekende mensen vonden deze leer van de kerk gewoon abnormaal en oneerlijk. Als God zó is, dan wilden ze niet met Hem verder. Kan Hij dan alleen maar vergeven omdat er bloed vloeide en moest Hij daarvoor dan zijn wraak of toorn uitstorten over zijn onschuldige Zoon?? Is gewoon schuld of straf kwijtschelden dan te moeilijk voor God, terwijl zelfs ongelovige mensen dat al kunnen!
Ik kon deze ervaringen niet plaatsen en had er geen echt goede antwoorden op. Zoekend bestudeerde en bevroeg ik theologen, professoren, collega-predikanten en anderen, maar kreeg van niemand een steekhoudend weerwoord wat mij werkelijk verder hielp.
Deze ervaringen maakten dat ik me al meer vroeg: Hoe ‘werkt’ het evangelie nu echt volgens de Bijbel? Wat is geloven precies? Hoe ontstaat er in de Bijbel verzoening tussen God en mensen? Waarom moest Jezus zo lijden en sterven? De standaard-Gereformeerde antwoorden op die vragen kende ik wel, maar (bewust en onbewust) zocht ik in de Bijbel naar steekhoudender antwoorden. Ik vond het vreemd en raar dat zulke kernzaken van de Bijbelse geloofsleer in feite onduidelijk zouden zijn!
Werkend als predikant begon het me door de jaren heen steeds meer op te vallen, dat het bij Mozes, de profeten, Jezus en de apostelen altijd draait om verandering of vernieuwing van de harten van de mensen, om levensheiliging of wedergeboorte. In de belijdenissen van de Reformatorische of Gereformeerde kerken is dat duidelijk niet zo. Daarin ligt het hoofdaccent op de vergeving van zonden en niet op de bevrijding ervan. De heiliging van het leven is in die belijdenissen dan ook niet beslissend voor ons behoud. Het is eerder iets secundairs. Dit verschil tussen Bijbel en belijdenissen viel me steeds meer op. Al verder zoekend werd het volgende mij duidelijk:
Ontdekkend was het dat Jezus in de evangeliën helemaal niet zo vaak spreekt over vergeving. Hij onderwijst juist wat echt leven voor God is. Daarbij gaat Hij er altijd van uit dat God daarvoor de kracht beschikbaar stelt. Dát moeten we geloven! Via dít geloof worden we andere mensen die bij Jezus en bij Gods koninkrijk passen (cf. Matteüs 7:24v;12:50). Ook de apostelen maken helder dat we door geloof in Jezus en zijn hulp echt heilig en rechtvaardig gaan leven (cf. Galaten 6:24; Hebreeën 12:14). Christenen heten in het Nieuwe Testament dan ook heiligen die werkelijk heilig en rechtvaardig (leren) leven.
Door dit Bijbelse inzicht verschoof het accent in mijn verkondiging al meer naar de heiliging. Vergeving is wel belangrijk maar toch minder, want het gaat volgens de Bijbel om het nieuwe leven!
Verder werkend werd het me steeds duidelijker, dat onze hemelse Vader helemaal geen behoefte heeft aan schuld- of strafbetaling. Dat lost immers niets op! Vanaf Genesis 1 gaat het God om het hárt van de mensen. Hij wil dat ze Hem vertrouwen (= geloven) en zich daardoor overgeven aan zijn leiding. Dan alleen kunnen en zullen mensen wijs en volwassen worden als kinderen van Hem. Dán leven mensen verzoend met God, want dan groeit er eenheid en samenwerking met Hem. Bij bekering tot dit leven met Hem is vergeving van zonden (kwijtschelding van schuld en straf) voor God nooit een probleem. Dat vertelt de Bijbel van begin tot eind!
Bij vergeving lees je nooit dat de vergeven schulden toch nog op een of andere manier betaald moeten worden en dat de kwijtgescholden straffen toch nog wel (door iemand) gedragen moeten worden. Voor God is bij oprechte bekering vergeving echt vergeving: royaal schulden en straffen kwijtschelden en de bekeerden vrijspreken! Dáárvoor moest Jezus niet lijden en sterven op Golgotha!
Johannes de Doper en Jezus verkondigden het beloofde koninkrijk van God (Mat 3:2; 4:17,23). Bekeert u, via echt geloof ga je daarbij horen. Daar gaat het steeds over en Jezus leefde dat geloof voor: de hemelse liefde en trouw werden in Hem concreet. Zijn vertrouwen op zijn Vader wordt door God op allerlei manieren beproefd. Als onwillige mensen vijanden van Jezus worden, geeft God hen ruimte voor hun misdaad van de kruisiging. Op Goede Vrijdag doorstaat Jezus dan de zwaarste angsten als beproevingen. Hij overwint alle zware verleidingen en martelingen en zondigt toch niet. Hij blijft trouw aan God en liefdevol naar mensen! Zo weerstaat en overwint Hij alle zondemachten en -krachten die Hem willen verleiden. Hij geeft zijn leven (bloed) in trouw aan God.
Zo bewees Hij, dat Hij (als mens) waardig was de eeuwige Koning te worden van Gods koninkrijk. God laat Hem dáárom opstaan en geeft Hem dan alle macht in hemel en op aarde (Filippenzen 2:9). Zelfs de Heilige Geest krijgt Hij tot zijn beschikking (Handelingen 2:33) om iedereen, die tot Hem komt, te helpen. Hij wil geestelijk met de Geest in ons komen wonen om zijn overwinnaarskracht voor ons beschikbaar te stellen. Zo kunnen ook wij leren leven met hetzelfde geloof als Jezus en daardoor met diezelfde liefde en trouw (Joh 1:12). ‘Jezus in ons’ is werkelijk het grote geheim van het christenleven.
‘Samen met Hem zijn we sterker dan Satan en alle verleidingen’ leert heel het NT (bv. 1 Kor 10:13; 1 Joh 5:2-4). Hij bleef God trouw zelfs op Golgotha. Door zijn bloed of levenskracht in ons kunnen wij als mensen leven volgens de Bergrede. En zó kunnen alle soorten mensen (Joden, Palestijnen, Russen, Oekraïeners, Chinezen, Nederlanders, blank, zwart, rood en geel) echte burgers van de hemel worden en als geestelijke broers en zussen één worden! Zo begint Gods koninkrijk dat eeuwig is.
Jezus werd mens, één met ons, om onze Koning te worden. Hij wil mensen één maken met Hem. Dan bewerkt Hij werkelijk verzoening, eenheid, eensgezindheid met God (cf. Johannes 17:20-23).
Vergeving van zonden was voor God nooit moeilijk. Gods probleem was en is: hoe kom het zover dat zondige en afkerige mensen Mij vrijwillig gaan liefhebben en van harte met Mij gaan samenleven en –werken? Hoe kunnen mensen zó trouw en liefdevol worden, dat ze ook mee kunnen naar Gods hemelse en eeuwige koninkrijk?
De enige echte oplossing hiervoor was en is, dat Gods Geest in harten van mensen komt. Deze hulp bood God ook in de tijd van het OT altijd al aan, maar doordat de mensen Gods aanbod zo vaak afwezen en niet wílden geloven was dit aanbod na eeuwen vrijwel onbekend. Zelfs bij de Joden! Daarom zond God tenslotte zijn Zoon om dit nogeens heel indringend te verkondigen en te laten zien. Allereerst aan de Joden, maar daarna aan alle volken!
Via Jezus biedt God ook vandaag nog iedereen aan: Wil je bij Mij en Mijn koninkrijk horen, dat Mijn Geest in jou komt wonen? Luister dan naar Jezus – dan zal Hij de hemelse liefde en trouw, die Hem zelfs op Golgotha beheerste, in jouw hart en leven brengen! Jezus roept ons toe: Wil jij – met mijn hulp – leren leven zoals Ik? Wil je ook – waar nodig – alle vleselijke verlangens kruisigen (net zoals Ik deed) en echt leven voor God? Geloof in Mij, vertrouw Mij: Ik kan en wil het mogelijk maken voor jou en voor iedereen die dit wil. Dit is de enige weg tot verzoening met God! Dit noemt de Bijbel het eeuwig blijvende leven.
Die goddelijke kracht of genade aanpakken – dát is geloven. Dat gaat het ook om bij de maaltijd die Jezus instelde. Bij het Avondmaal biedt Hij met brood en wijn zichzelf symbolisch aan en door Hem te eten en te drinken zeg je dat je graag wilt dat Hij in jou komt wonen met zijn Geest. Zijn bloed (leven of geest) komt dan in onze aders stromen en maakt dat je gaat leven zoals Hij, met dezelfde gezindheid. Dit is echt eenverzoeningsmaaltijd: werkelijke eensgezindheid met de Vader!
Deze kijk op verzoening wordt volgens mij niet alleen door de Bijbel geleerd, maar zal bewerken dat gelovigen werkelijk enthousiast over God en Jezus worden. Nu kunnen we werkelijk de vreugde van het overwinningsleven ervaren, want Jezus is in ons als onze Helper. Welaan, dan is geen verleiding te groot of te sterk voor ons! (cf. 1 Korintiërs 10:13).
Het boek ‘Jezus in ons’ neemt u mee door de hele Bijbel en laat zien hoe eenvoudig en krachtig de boodschap van het hele Oude en het Nieuwe Testament is.